پرواز مافوق صوت و ماوراء صوت: تفاوت در چیست؟

انسان ها اصولاً تمایل دارند تا درک ما از قوانین فیزیک و تصور ما از آنچه ممکن است را به چالش بکشند. ,واقعیت این است  ما انسان ها همواره در تلاش هستیم با هر پیشرفت علمی و کشف جدید اهداف جدیدی برای ممکن ها و ناممکن ها تعیین کنیم. پرواز های مافوق صوت (سوپر سانیک ) و  ماوراء صوت (هایپرسونیک) دو نمونه از گام های عظیم در زمینه تکنولوژی پرواز هستند که توسط ما انسان ها برداشته شده است. 

بر اساس رکورد های جهانی گینس،  هواپیمای Tupolev Tu-144 در حال حاضر رکورد دار سریع ترین هواپیمای مسافربری با سرعت 2430 کیلومتر بر ساعت است که در سال 1970 ثبت شده است. این هواپیما یک نمونه آزمایشی ساخته شده توسط جماهیر شوروی بود هواپیمای  سرعتی مافوق صوت Tupolev Tu-144 پتانسیل بسیار بالایی داشت.

اشخاصی که در زمینه هوانوردی تجربه ای ندارند نیز ممکن است با اصطلاح مافوق صوت آشنا باشند. با این حال ممکن است این افراد به خوبی درک نکنند که مافوق صوت به چه معنی است. این اصطلاح عموما به صورت محاوره ای به معنی “بسیار سریع” استفاده میشود. اما تفاوت زیادی بین مافوق صوت و ماوراء صوت وجود دارند. 

مافوق صوت چیست؟

Bell-X

به گزارش دیکشنری کمبریج، مافوق صوت به زبان ساده به “سریع تر از سرعت صوت” ترجمه می شود. این توضیح شاید برای افرادی که دانش زیادی از فیزیک ندارند مبهم باشد. سرعت صوت به شرایط بستگی دارد، اما سرعت پایه آن 761 مایل بر ساعت ( 1224 کیلومتر بر ساعت) است. در اصطلاحات هوانوردی، پرواز ماخ 1 (Mach 1) به معنی شکستن دیوار صوتی است.

این رخداد اولین بار حدود یک قرن پیش اتفاق افتاد. در ماه اکتبر 1947، خلبان ارتش هوایی آمریکا Chuck Yeager، موفق به ثبت رکورد سرعت ماخ 1 شد. وی در این پرواز خلبانی یک هواپیمای موشکی Bell X-1 را برعهده داشت. 

جالب توجه است که تکنولوژی های هوانوردی با سرعت بسیار بالایی در حال پیشرفت هستند. 6 سال پس از این رخداد، Yeager در پروازی دیگر موفق به رسیدن به سرعت ماخ 2، برابر با1650 مایل بر ساعت  (2655.4 کیلومتر بر ساعت) شد. این پرواز توسط نسخه ای اصلاح شده از همان هواپیما انجام شد. این رکورد بدون شک بسیار بیشتر از سرعت ثبت شده توسط هواپیمای مسافربری  Tupolev Tu-144 است، اما همچنان با ماوراء صوت فاصله زیادی دارد.

ماوراء صوت چیست؟ 

X-43A

به گزارش دیکشنری Merriam-Webster، ماوراء صوت به معنی سرعت 5 برابر یا بیشتر از سرعت صوت در هوا است. با در نظر گرفتن رقم سرسام آور ماخ 2، رسیدن به چنین سرعتی دستاوری استثنایی است. به گفته ناسا، پرواز مادون صوت (ساب سونیک) سرعتی کمتر از ماخ 1 دارد. این در حالی است که پرواز گذر صوتی (ترنس سونیک) برابر با ماخ 1 است و مافوق صوت سریع تر از آن می باشد.در نتیجه، ماوراء صوت نیز به پروازی برابر با سرعت ماخ 5 گفته می شود. این سرعت اولین بار توسط ایالات متحده، با استفاده از یک موشک جنگی V-2، در جنگ جهانی دوم ثبت شد.

به گزارش موزه ملی هوافضای اسمیتسونین، این موشک در تاریخ  فوریه 1949 به سرعت خیره کننده 5150 مایل یا 8288 کیلومتر بر ساعت رسید. 

در حال حاضر پرواز ماوراء صوت در مرکز توجه تحقیقات هوانوردی قرار دارد و ناسا (و دیگر سازمان ها) به نوآوری در این زمینه ادامه می دهد. در نوامبر سال 2004، ناسا با استفاده از موتورجت Scramjet موفق به دستیابی به سرعت ماخ 9.6 شد که برابر 11.265 کیلومتر بر ساعت است. این موتور بر روی یک هواپیمای بدون سرنشین X-43A پیاده سازی شده بود

. از طرفی رکورد سریع ترین وسیله نقلیه سرنشین دار هواتنفسی، متعلق به هواپیمای SR-71 ایالات متحده است که به سرعتی برابر با ماخ 3.2 رسیده است.