وقتی یک ستاره به یک سیاه چاله نزدیک می شود

هر صدهزار سال یکبار  رخدادی در کهکشان اتفاق می افتد که باعث می شود ستاره ای توسط یکی از قوی ترین نیرو های موجود در دنیا از بین برود. چه رخداد طبیعی در دنیای اطراف ما وجود دارد که می تواند موجودیت یک ستاره عظیم را به خطر بیاندازد؟ پاسخ این سوال جاذبه است.

ما بر این باور هستیم که سیاه چاله ها با مرگ ستاره های بسیار بزرگ پدید می آیند که در حال فرو ریزی هستند. این امر موجب به ایجاد ابرنواختر ها می شود که اعضای این ستاره ها را طی رقص نوری خیره کننده به فضای مجاور ستاره پرتاب می کند و باقی مانده ستاره به یک حفره بسیار بزرگ و منسجم تبدیل می شود. این حفره دارای نیروی جاذبه ای بسیار قوی می باشد که حتی نور را به داخل خود میکشد.

از آنجایی که سیاه چاله ها در گذشته ستاره بوده اند، مطمئنا برخی از آنها اجسامی به دور خود داشته اند که در حلقه تشکیل شده دور ستاره (منظومه) به دور آن میچرخیده اند. اما اگر مدار شی دیگری در فضا به نزدیکی سیاه چاله ای برسد به قدرت زیاد به سمت مرکز سایه چاله کشیده می شود. هیچ شی ای در خلقت که وارد افق رویداد یا Event Horizon  یک سیاه چاله شود، در امان نیست. ناحیه ای که جاذبه سیاه چاله ها در آن قسمت آغاز می شود. چه سیاره، چه شهاب سنگ و یا حتی ستاره ها نیز توسط قدرت وحشتناک جاذبه بلعیده خواهند شد.

کشفی اتفاقی

در ژانویه سال 2019 محققان شاهد نزدیک شدن ستاره ای به یک سیاه چاله بودند. این محققان در جستجو ابرنواختر ها متوجه نور بسیار روشنی در کهکشانی در فاصله 375 میلیون سال نوری از زمین شدند. به گفته مجله Phenomena این روخداد که با نام اسپاگتی شدن (spaghettification) یا ثاتیر نودل (the noodle effect) شناخته می شود، باعث می شود که ستاره های بسیار بزرگ نیز توسط جاذبه سیاه چاله ها به صورت عمودی کشیده شده و سپس به صورت افقی فشرده شوند. بدون شک میتوان گفت که رویداد اسپاگتی شدن انسان را در کمتر از یک لحظه خواهد کشت.

پس از اینکه ستاره با قدرت جاذبه سیاه چاله به کشش در می آید بخشی از گازهای آن به فضای اطراف تابیده می شود و مابقی رشته نور ایجاد شده به دور سیاه چاله به گردش در می آید و در نهایت با دنباله خود ستاره برخورد می کند. نتیجه این رخداد حلقه بسیار نورانی و خیره کننده ای تشکیل شده از گاز های داغ می شود که با نام قرص برافزایشی یا Accretion Disk شناخته می شود.

حلقه ای از نور و انرژی

در طی این درخداد چه بر سر ستاره ای که در مرکز این پروسه قرار دارد می آید؟ متخصص  فیزیک نجومی تئوریکی، نیکولاس استون برای درک راحت تر این موضوع، قرص برافزایشی را به آبی که دور سوراخ وان حمام می چرخد تشبیه می کند.

به گفته وی این قرص تشکیل شده از گازهای فوق العاده حرارت دیده است، اما همچنان همانند مواد مایع رفتار می کند. این گاز ها به طور مداوم با یکدیگر جنبش پیدا می کنند و باعث ایجاد حرارتی بالغ بر هزاران درجه می شوند. در پی این جنبش تششعاتی ایجاد می شود که در نهایت منجر به تولید نور و انرژی بسیار زیادی می شود.

به گفته ستاره شناس توماس تولین از رصدگاه کارنیژ کالیفرنیا، میزان انرژی ساطع شده از این رخداد حدود 30 میلیارد برابر بیشتر از انرژی خورشید می باشد.

با اینکه این اتفاق هر صد هزار سال یکبار رخ می دهد، ستاره شناسان بیش از یکبار موفق به مشاهده این رخداد زیبا شده اند. بر اساس گزارش وبسایت Popular machine این رخداد از سال 1999 ده بار مشاهده شده است. با توجه به اینکه بیش از صد میلیون کهکشان در کیهان وجود دارد، دیر یا زود افراد مبتدی با ابزار مناسب نیز موفق به مشاهده نابود شدن ستاره ای توسط یک سیاه چاله خواهند شد.