کوکی وبسایت چیست و چه استفاده ای دارد؟

اگر همه کوکی‌هایی (Cookies)  که در هنگام جستجوی آنلاین پذیرفته‌اید واقعی بودند، احتمالاً تا به حال به یک برنامه کاهش وزن نیاز داشتید (کوکی در زبان انگلیسی به معنی کلوچه است). تقریباً تمام وب سایت هایی که بازمی کنید با درخواست پذیرش کوکی ها از شما استقبال می کنند و اگر  یک کاربر معمولی اینترنت هستید، احتمالا این کار را بدون فکر کردن انجام می‌دهید تا بتوانید به چیزی که برای آن آمده‌اید برسید.

مطابق با قوانین شفافیت GDPR یا مقررات عمومی حفاظت از داده ها ،  وبسایت‌ها معمولاً یک بنر را به مخاطب نشان می‌دهند که حاوی لینکی به خط‌مشی و قوانین کوکی آنهاست (که هیچ‌کس هرگز آن را نمی‌خواند)، و ممکن است به شما بگویند کوکی‌ها برای بهبود تجربه شما هستند.

اما همانطور که از زندگی واقعی آموخته ایم، احتمالاً بهتر است از دست غریبه های شیرینی دریافت نکنیم مگر اینکه به آنها اعتماد داریم. نکته مهم این است که این کوکی‌ها پیامدهای واقعی بر امنیت و حریم خصوصی آنلاین و متعاقباً زندگی واقعی شما دارند، بنابراین مهم است که مطمئن شوید دقیقاً چه چیزی را می‌پذیرید.

داستان کوکی وبسایت ها چیست؟

کوکی های وب سایت (یا کوکی های HTTP) فایل های متنی کوچکی هستند که توسط وب سایتی که بازدید می کنید به دستگاهی که استفاده می کنید ارسال می شود. وقتی (یا اگر) آنها را بپذیرید، این کوکی‌ها در مرورگر وب دستگاه شما ذخیره می‌شوند و متعاقباً می‌توانند داده‌ها را از مرورگر شما ردیابی و جمع‌آوری کنند و آن داده‌ها را برای صاحب وب‌سایت ارسال کنند (منبع GDPR).

این داده ها با یک شناسه جلسه منحصر به فرد برای شما و رایانه شما برچسب گذاری شده اند.سپس سرور وب‌سایت شناسه را می‌خواند و از داده‌های ذخیره‌شده برای تعیین اینکه چه اطلاعاتی را به طور خاص به شما ارائه کند، استفاده می‌کند.

در واقع کوکی ها مانند برچسب های کوچک منحصر به فردی هستند که وب سایت ها به هر کاربری که بازدید می کند اختصاص می دهند، به طوری که دفعه بعد که به آن ها سر می زنید، سرور شما را به عنوان یک بازدید کننده بازگشتی شناسایی می کند و از زحمت معرفی مجدد خود جلوگیری می کند.

این شناسه به وب‌سایت‌ها اجازه می‌دهد تنظیمات برگزیده شما را “به خاطر بسپارند” و تجربه شخصی‌سازی‌شده‌تری را در اختیار شما قرار دهند.

برای مثال، اگر در اولین بازدید از یک وب‌سایت حالت تاریک را انتخاب کرده باشید، در صورت پذیرش کوکی‌ها در آن، این ویژگی به‌طور خودکار در بازدید بعدی شما  فعال می‌شود. به طور مشابه، کوکی‌ها به وب‌سایت‌ها کمک می‌کنند تا زمان ورود شما را به خاطر بسپارند، بنابراین لازم نیست هر بار که بازدید می‌کنید،  اطلاعات حساب کاربری خود را وارد کنید.

کوکی ها چطور کار می کنند؟

کوکی‌ها بخشی اساسی از مرور آنلاین هستند، بدون آن‌ها، هر بار که وارد یک سایت تجارت الکترونیک می‌شوید، باید سبد خرید خود را دوباره بسازید، یا هر بار که مرورگرهای خود را باز می‌کنید، جلسات را از نو شروع کنید. همچنین، برخی از وب سایت ها به سادگی به شما اجازه دسترسی به دامنه خود را نمی دهند مگر اینکه کوکی ها را بپذیرید.

با این حال، همه کوکی ها ضروری نیستند. به گفته GDPR، دو نوع کوکی وجود دارد،که بر اساس نوع اطلاعاتی که درباره شما جمع‌آوری می‌کنند و به چه کسی ارسال می کنند، به شکل زیر هستند:

کوکی‌های شخص اول: که کوکی های جلسه نیز نامیده می‌شوند و مستقیماً توسط وب‌سایتی که استفاده می‌کنید قرار داده شده اند. آنها داده‌های مربوط به جلسه (فعالیت هایی که کاربر از زمان ورود تا هنگام خروج از سایت انجام می دهد) در یک وب‌سایت را جمع‌آوری می‌کنند، از جمله تنظیمات زبان یا ظاهر، داده‌های تجزیه و تحلیل، فعالیت سبد خرید یا سایر عملکردهایی از این قبیل که به تجربه کاربری خوب کمک می‌کنند.

همچنین  از این داده ها فقط در یک دامنه اصلی که شما بازدید می کنید استفاده می کنند. تا وقتی که بتوانید صحت یک وب سایت را تأیید کنید (یک راه آسان، بررسی نماد قفل در نوار آدرس است)، کوکی های شخص اول عمدتاً بی ضرر هستند.

کوکی‌های شخص ثالث: که به عنوان کوکی‌های پایدار شناخته می‌شوند. این کوکی‌ها توسط شخصی غیر از مالک وب‌سایت ایجاد می‌شوند و داده‌ها را برای آن شخص ثالث جمع‌آوری و ارسال می‌کنند. در فضای آنلاین امروزی، این “شخص ثالث” معمولاً یک تبلیغ‌کننده است. کوکی‌ها فعالیت شما را در وب‌سایت‌های مختلف ردیابی می‌کنند، سپس اطلاعاتی را جمع‌آوری و ارسال می‌کنند که تبلیغ‌کننده می‌تواند از آن برای تنظیم آگهی‌ها بر اساس نیازها یا علایق شما استفاده کند.

از آنجایی که کوکی‌های شخص ثالث تنها به یک وب‌سایت متصل نیستند، این بدان معناست که حتی پس از خروج از سایت اصلی که بازدید کرده‌اید، صفحه های تبلیغاتی و یا اعلان های اعصاب خرد کن هر دقیقه در مقابل چشمان شما قرار میگیرند، تا برای همیشه از مراجعه به آن وبسایت پشیمان شوید.

وقتی کوکی ها را قبول می کنیم

وقتی کوکی‌ها را به‌صورت آنلاین می‌پذیرید، رضایت می‌دهید که اطلاعات شما توسط مالک وب‌سایت یا شرکت تبلیغاتی (اگر کوکی‌های شخص ثالث باشند) جمع‌آوری و ذخیره شود.

داده‌هایی که ممکن است یک کوکی درباره شما جمع‌آوری کند بسته به وب‌سایت متفاوت است، اما طبق گفته AllAboutCookies، برخی از رایج‌ترین موارد در اینجا آمده است: نام وب سایت و شناسه جلسه منحصر به فرد، تاریخچه مرور، تنظیمات و مجوزها، تعداد بازدید، مدت زمان جلسه، لینک های کلیک شده، جزییات حساب کاربری برای ورود از جمله نام کاربری و رمز عبور شما، برچسب‌های جغرافیایی مانند مکان و آدرس IP، اطلاعات شخصی مانند شماره تلفن و کد پستی، فعالیت سبد خرید.

صاحبان وب‌سایت (یا شرکت‌های تبلیغاتی) می‌توانند از این اطلاعات برای ارائه یک تجربه ساده برای شما استفاده کنند. اکثر مردم به کوکی‌ها اهمیتی نمی‌دهند، چرا که دوباره کاری و انجام مجدد مراحل، هربار که دوباره به یک وبسایت مراجعه می کنید دشوار است. حتی کوکی‌های شخص ثالث نیز مزایای خود را دارند ، مثلا یافتن یک آگهی از وب‌سایتی که چیزی را که شما در جستجوی آن بوده‌اید می‌فروشد، می‌تواند مفید باشد.

چگونه کوکی ها را پاک کنیم

مدتهاست که داده‌های شخصی به یک کالای آنلاین تبدیل شده‌اند و کوکی‌ها خطر قابل توجهی برای هک شدن آنلاین دارند. بنابراین، اگر می‌خواهید در اطلاعاتی که به اشتراک می‌گذارید دخالت بیشتری داشته باشید، می‌توانید وب‌سایت‌ها را از اشتراک‌گذاری کوکی‌ها محدود کنید یا همه کوکی‌های شخص ثالث را مسدود کنید.

از آنجایی که در رایانه شما ذخیره می شوند، می توانید کوکی هایی را که قبلاً پذیرفته اید نیز به صورت دستی حذف کنید.

در بیشتر مرورگرها،میتوانید به سادگی با باز کردن بخش Settings و مراجعه به بهش Privacy (یا گاهی اوقات Tools، Internet Options یا Advanced، بسته به نوع مرورگر شما) و سپس دنبال کردن دستورات برای مدیریت یا حذف کوکی‌ها اقدام کنید.

در برخی مرورگرها نیز مثل Opera و مرورگر های مشابه با مراجعه منوی تنظیمات و سپس زیر منوی History گذینه های همانند “Clear Browsing Data” یا “Clear Browsing History” را می بینید که میتوانید در آن بخش کوکی های ذخیره شده در مرور گر خود را حذف کنید.

باید بدانید که این عمل نه تنها تمام کوکی‌ها را از تلفن یا رایانه شما پاک می‌کند، بلکه شما را از اکثر وب‌سایت‌هایی که در آن ها وارد حساب کاربری خود شده اید خارج می‌کند و باعث می‌شود برخی از صفحات وب کمی متفاوت تر از حالت معمول به نظر برسند.

آیا بهتر است به کوکی ها اجازه فعالیت دهیم؟

در بیشتر موارد، کوکی ها خوب هستند، اما خوب است بدانید که اگر بخواهید می توانید آنها نپذیرید.

همانطور که تقاضا برای حفظ حریم خصوصی کاربران آنلاین افزایش می یابد، اکثر پلتفرم ها و مرورگرها در حال حاضر در حال حذف کوکی های هستند که بیشتر دارای نقص هستند: کوکی های شخص ثالث.

به گفته Cookiebot، گوگل در سال 2020 از حذف تدریجی این نوع کوکی ها خبر داد و در حال کار بر روی حذف آنها از مرورگر خود تا پایان سال 2024 است. فایرفاکس رویکرد مشابهی را با اجرای آنچه که آنها “کنترل کامل کوکی ها” می نامند، اتخاذ کرده است، اقدامی که ردیابی کوکی ها را در سایت های دیگر به حداقل می رساند.

همچنین، اپل قابلیتی را به سیستم عامل iOS اضافه کرده است که  توسعه دهندگان برنامه باید قبل از ردیابی فعالیت های شما در برنامه ها یا وب سایت ها، رضایت شما را دریافت کنند.

احتمالاً هنگام استفاده از برنامه ها پنجره پاپ آپ را مشاهده کرده اید که می پرسد آیا می خواهید به برنامه اجازه دهید فعالیت شما را ردیابی کند. اگر رد کنید، برنامه ای که استفاده می کنید نمی تواند به شناسه تبلیغاتی دستگاه شما دسترسی پیدا کند و به طور موثری از تبلیغات هدفمند شما جلوگیری می کند.

با تمام این اوصاف کوکی‌های آنلاین و کوکی‌های واقعی باید یک ویژگی مشترک داشته باشند: قبل از پذیرفتن آن ها باید بدانید که چه فعالیتی در مرورگر شما انجام خواهند داد، و اینکه توانایی عدم پذیرش آن ها در اختیار شماست.