زمان مطالعه: 7 دقیقه
The Lifx Clean یک لامپ هوشمند جدید با پیچ و تاب جذاب است. این نه تنها یک لامپ با قابلیت تغییر رنگ است، بلکه قادر به ضد عفونی سطوح و هوای اطراف خود نیز است. در ماه اوت گذشته خبر ساخت این لامپ ها منتشر شد، و اکنون در سراسر ایالات متحده امریکا با قیمت 69.99 دلار، قابل سفارش می باشد.
Lifx مجموعه ای از مطالعات علمی و همچنین تست های آزمایشگاهی خود را ارائه داده تا ثابت کند که Clean “اولین نور هوشمند ضد باکتری و میکروب کش جهان” است. اما آیا این لامپ ها در خانه معمولی می توانند به خوبی آزمایشگاه کار کنند؟
تصادفی نیست که Lifx در سالی خبر تولید این لامپ را اعلام کرد که در آن، همه ما باید بیش از هر زمان دیگری به تمیز نگه داشتن خود و خانه هایمان توجه کنیم. مدیر عامل شرکت Lifx، دیوید مک لاوچلان، گفت که این شرکت در مارس گذشته، در همان ماهی که COVID-19 رسماً از طرف سازمان بهداشت جهانی، بیماری همه گیر اعلام شد و ما سریعا در مورد توسعه محصولی مانند Lifx Clean شروع به تصمیم گیری کردیم.
مک لاوچلان در تماس تلفنی گفت:
ما دیدیم که شرکت های تولید الکل، ضد عفونی کننده دست و شرکت های تولید پوشاک، ماسک صورت درست می کنند، و من به تیم گفتم که نمی توانیم این کارها را انجام دهیم اما چراغ درست می کنیم.” “این فناوری همین الان وجود دارد، اما چرا ما به آن نگاه نمی کنیم و نمی فهمیم که آیا می توانیم این کار را انجام دهیم؟
“فناوری” ای که مک لاوکلان در اینجا به آن اشاره می کند، نوعی نور آبی بسیار خاص با طول موج حدود 405 نانومتر است. این نور مرئی با انرژی بالا (HEV) در تعدادی از مطالعات برای “غیرفعال کردن” (بخوانید: از بین بردن) طیف وسیعی از باکتریها از جمله سالمونلا، E. coli و استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (با نام مستعار MRSA) در آزمایشگاه به کار برده شده است.
آزمایشات دیگری، از آن در شرایط واقعی مانند بیمارستانها استفاده کرده است. طی سه مطالعه که بین سالهای 2010 تا 2013 انجام شده است، محققان دریافتند که این چراغها تعداد باکتریها را در سطوح مکرر لمس شده در واحد سوختگی بیمارستان کاهش می دهند. این کاهش بسیار متفاوت بود – بین 27 تا 90 درصد.
Lifx Clean از طریق آرایه ای از هشت چراغ LED 405 نانومتری، که در کنار دیودهای قرمز، سبز و آبی استاندارد قرار دارد و در لامپ های دیگر Lifx مشاهده می کنید، این فناوری را در لامپ خانگی قرار می دهد. سپس یک پخش کننده نور معمولی روی آن قرار می دهند، به این معنی که تقریباً شبیه لامپ استاندارد Lifx است.
از نظر ظاهری هم جذاب است – و بسیار متفاوت از فناوری تمیز کننده نوری دیگری که در دوران همه گیری محبوب شده است مانند: نور ماورا بنفش. برنامه های آزمایشی از نور ماورا بنفش برای تمیز کردن مترو، اتوبوس و کابین هواپیما استفاده کرده اند و حمل و نقل عمومی لندن آن را برای ضد عفونی کردن نرده های پله برقی راه اندازی کرده است.
UV بسیار سریع عمل می کند، اما در صورت استفاده نادرست از آن، بسیار خطرناک است. این به گفته جیم ماللی، استاد مهندسی عمران و محیط زیست در دانشگاه نیوهمپشایر است که بیش از 30 سال در مورد استفاده از اشعه ماورا بنفش و نور دیگری به عنوان ضد عفونی کننده مطالعه می کند. وی می گوید: این می تواند باعث اریتم، (قرمزی پوست) شود که معمولاً با آفتاب سوختگی همراه است و قرار گرفتن در معرض مکرر آن حتی به سرطان پوست مرتبط است. این نور به خصوص، برای قرنیه چشم شما خطرناک است، و قرار گرفتن در معرض آن می تواند “بدترین سردردی را که تصور کرده اید” به شما تحمیل کند. ماللی می گوید، گرچه قرنیه چشم شما به طور کلی می تواند پس از قرار گرفتن در معرض اشعه UV بهبود یابد، اما به نظر می رسد آسیب مکرر به قرنیه توسط این اشعه، به نابینایی زودرس بستگی دارد.
در مقایسه، نور HEV این مشکلات را ندارد. ماللی توضیح می دهد: “نور آبی 405 نانومتری این نوع تابش مضر را ندارد.”
البته نور هم HEV معایب خاص خودش را دارد. از همه مهمتر، تأثیر نور بر روی باکتریها به اندازه اشعه ماورا بنفش بررسی نشده است. بیشتر تحقیقاتی که انجام شده است در توانایی آن برای از بین بردن باکتری متمرکز بوده است و شواهد کمتری نشان می دهد که این ماده در برابر ویروس ها هم موثر است یا خیر. این یک هشدار بسیار مهم است زیرا COVID-19 توسط ویروس کرونا ملغب به SARS-CoV-2 ایجاد می شود.
Lifx از مطرح شدن این موضوع ترسی ندارد و در اطلاعیه خود برای Lifx Clean در ماه اوت گذشته، این شرکت صراحتا گفت که “در حال حاضر هیچ ادعایی مبنی بر موثر بودن این محوصل در برابر هر نوع ویروسی، از جمله در SARS-CoV-2” مطرح نشده است.
مک لاوچلان هشدار می دهد: “من واقعاً می خواهم تأکید کنم که هیچگاه سعی در فروش این محوصل به عنوان قاتل ویروس کرونا ندارم.
اما Lifx هنوز فکر می کند که یک لامپ ضد عفونی کننده، حتی اگر ضد باکتری باشد تا ضد ویروسی، می تواند در دوره شیوع جهانی ویروسی کمک کند. به هر حال، عفونت های باکتریایی می توانند عوارض جدی برای هر فرد مبتلا به ویروس ایجاد کنند.
چراغ های HEV وقتی که برای از بین بردن باکتری استفاده می شوند اینقدر ها هم سریع نیستند. تحقیقی در سال 2009 نشان داد که برای غیرفعال کردن تقریباً همه باکتری های آزمایش شده، 60 تا 90 دقیقه زمان نیاز است تا نور 405 نانومتری عملیات خود را تکمیل کند، علی رغم اینکه این نور تنها حدود 2 سانتی متر از سطح آلوده فاصله داشت. مطالعات بیمارستان بر استفاده از نور به طور مداوم در ساعات روشنایی روز از هشت تا 14 ساعت یا بیشتر تمرکز کرده است تا به کاهش باکتری مورد نظر خود برسد. در مقایسه، اشعه UV می تواند بسیاری از باکتری ها و ویروس ها را در عرض چند ثانیه از بین ببرد.
این اشکال بدان معناست که چراغهای HEV علی رغم تحقیقات انجام شده در مورد آن، تابحال هیچگاه به عنوان یک فناوری ضد عفونی کننده واقعی مورد استفاده قرار نگرفته اند.
مالی می گوید: در جهانی که ماورا بنفش می تواند در 60 ثانیه گوشی موبایل را ضد عفونی کند، نور 405 نانومتری “نمی تواند حرفی برای گفتن داشته باشد”.
Lifx گزارشی از آزمایشات نور در برابر E. coli و MRSA به The Verge ارائه داد، كه نشان می دهد چگونه نور آن در دوره های مختلف از دو تا 12 ساعت در فواصل مختلف كار می كند. در حالی که Lifx Clean در شرایط مناسب می تواند بیش از 80 درصد باکتری های E. coli را روی یک سطح شیشه تنها در دو ساعت از بین ببرد، برای دستیابی به میزان مشابهی از بین بردن MRSA، باید لامپ Lifx’s Clean را تا هشت ساعت روشن نگاه دارید.
مدت زمان مورد نیاز در از بین بردن باکتری ها یک نقطه ضعف است، اما McLauchlan استدلال می کند که ویژگی های برنامه ریزی لامپ هوشمند به این معنی است که می توانید در صورت عدم حضور در آن مکان، آن را به طور خودکار روشن کنید. مک لاوچلان می گوید: “به معنای واقعی کلمه می توانید چراغ هایتان را نیمه شب وقتی همه در رختخواب هستند روشن کنید و تا ساعت 6 صبح در حالت ضد عفونی کننده روشن نگهشان دارید و یک اثر ضد عفونی کننده مناسب در آن اتاق یا سطح ایجاد کنید.”
میزان کارایی تابش نور، هرچه از سطح آلوده دورتر باشد کاهش می یابد. نتایج بالا با فاصله لامپ از سطح 40 سانتی متری به دست آمد که آن را تقریباً در ارتفاع یک چراغ مطالعه قرار می دهد. هرچقدر فاصله نور از سطح بیشتر باشد همان مقدار از بین بردن باکتری ها بیشتر طول می کشد. حتی پس از گذشت هشت ساعت، آزمایش های Lifx نشان داد که لامپ فقط نیمی از باکتری MRSA را در یک سطح چهار فوت دورتر از منبع نور، و تقریبا بیش از 65 درصد E. coli را از بین می برد.
این نتایج بدین معنی است که اگر انتظار دارید از Lifx Clean به عنوان چراغ سقفی استفاده کنید، بعید است که اثرگذاری زیادی داشته باشد. در عوض، افرادی تصمیم گرفته اند که از لامپ در بالای میز و سایر سطوح در فاصله کم، استفاده کنند. Lifx در مورد این محدودیت ها پیش قدم است و نتایج آزمون ها به صورت عمومی در وب سایت آنها در دسترس است تا همه بتوانند آنها را مشاهده کنند. اگر قصد آن را دارید که یکی از این لامپ ها را تهیه کنید، خواندن این مقاله برای شما خالی از لطف نخواهد بود که بدانید کجا و برای چه مدت، باید لامپ را روشن کنید تا تأثیر بگذارد.
اما با استفاده از نور HEV اشکالات دیگری نیز وجود دارد که هیچ یک از برنامه ریزی های هوشمند قادر به غلبه بر آنها نیست. به عنوان مثال Lifx، در ابتدا گفت كه Lifx Clean قادر به ضد عفونی كردن نواحی اطراف لامپ است. با این وجود، زمان کند ضدعفونی کردن، عملیات ضدعفونی کردن را دشوار می کند.
ماللی می گوید: “به دلیل اینکه ذرات هوا تمایل به حرکت دارند، این لامپ نمی تواند به اندازه کافی نور آبی را روی آن ذره های هوا نگه دارد.” وی معتقد است اگر باکتریها واقعاً به نور آبی نزدیک شوند، با سرعت بیشتری از بین می روند، “اما به طور کلی، من فکر نمی کنم این فناوری با تکنولوژی UV بتوانند با هم رقابت کنند، زیرا شما نمی توانید هوا را در محدوده تابش لامپ در منطقه کشتار باکتری ها به اندازه کافی نگه دارید.”
ضد عفونی کننده نوری، به خودی خود، یک فناوری دید مستقیم است، بنابراین هر منطقه که در سایه قرار داشته باشد، نمی شود و هر نوع آباژور استفاده شده در آن نیز اثربخشی آن را کاهش می دهد. یکی از مطالعات بیمارستانی در سال 2013 نشان داد که این نور به طور متوسط 15 درصد باکتری های موجود در کنار اتاقی را که به طور غیر مستقیم در مقایسه با مناطق مستقیم زیر چراغ های سقف روشن شده بود، از بین می برد. مک لاوچلان اذعان می کند که همچنین نمی تواند به عمق سطوح مختلف و مشبک نفوذ کند.
مقدار تنوع در خانه های واقعی، می تواند به این معنی باشد که نتایج نقل شده از Lifx از نتایج آزمایشگاهی با دنیای واقعی مطابقت ندارد. برای مرجع، تمام نتایج آزمایش های ذکر شده در بالا باکتریها روی یک لام شیشه ای قرار داشته بودند. این ممکن است برای سطوح غیر متخلخل مانند میزهای آشپزخانه یا حمام کار کند، اما ماللی هشدار می دهد که تلاش برای تعمیم بیش از حد از نتایج آزمایشگاهی مانند این به یک خانه حقیقی، ممکن است “بسیار غیر واقعی” به نظر برسد.
جان کويا، ميکروب شناس بالينی و استاد ميکروب شناسی باليني در دانشگاه جنوب دانمارک، می گوید که تغییراتی از اين دست بین نتايیج آزمایشگاه و چگونگی استفاده مردم از محصولات در خانه چیز جدیدی نیست. کویا با استفاده از مطالعه در دنیای واقعی نشان داد که نور HEV می تواند به شما کمک کند با استفاده از تابش مستقیم روی سطوح باکتری ها را در محیط های بیمارستانی کاهش دهد. وی خاطرنشان کرد که حتی در مورد استفاده از ضد عفونی كننده های شیمیایی به طور معمول هم ممكن است 100درصد سطوح را پاکیزه نکنند.
همه با ما و همچنین Lifx موافق هستند که Lifx Clean جایگزین هیچ ضدعفونی کننده متعارفی نیست. اما اگر به درستی استفاده شود، می توانید ابزاری اضافی برای تمیزکاری سطوح در اختیار داشته باشید. کویا می گوید: “من [نور HEV] را به عنوان یک محصول Stand Alone جهت ضدعفونی محیط در نظر نمیگیرم، اما حتما به عنوان یک مکمل به آن فکر خواهم نمود”.
مطالعات متعدد نشان داده که در شرایط مناسب، چراغ های HEV مانند Lifx Clean می توانند باکتری ها را از بین ببرند. اما حتی نتایج آزمایشگاه خود Lifx نیز محدودیت های این فناوری را نشان می دهد. این محصول برای اثربخشی، به زمان کافی نیاز دارد، باید فاصله مناسب داشته باشد و برای از بین بردن باکتری ها به یک دید مستقیم احتیاج دارد. “نور هوشمند میکروب کش” Lifx می تواند خیال شما را تاحدودی راحت کند، اما همچنین توانایی این را که که شما را از کار تمیز کردن هفتگی نجات دهد، نخواهد داشت.
